Max Roqueta es nascut lo 8 de decembre de 1908 a Argelliers, vilatjòt a 20 km de Montpelhièr, entre serranas a l'abroa de Larzac e la mar. Farà d'estudis de medecina a Montpelhièr e Tolon, per venir medecin de campanha à Aniana dins Erau, puèi a partir de 1948, vendrà metge a la Securitat Sociala, novelament creada a Montpelhièr, ont morirà lo 24 de junh de 2005 a 96 ans. Max Roqueta èra tanben un òme d'accion occitanista: fondator amb Ismaël Girard e Renat Nelli de l'IEO en 1945, fondator en 1961 e president dau PEN-Club de Lenga d'Òc ligat al PEN-Club associacion internacionala de defensa dels escrivans. Quauques verses de Mirèio de Mistral dichs per son paire un jorn qu'amassavan de correjòlas per las bèstias, – aviá un dotzenat d'ans – e n'i aguèt pron per que decidiguèsse d'escriure pas qu'en occitan, la lenga parlada per totes a Argelliers en aquel temps.
Son òbra es facha de poësia (Psaumes de la nuòch, D'aicí mil ans de lutz, Lo maucòr de l'unicòrn, Poèmas de pròsa, Bestiaris), de nòvas (Verd Paradís), de romans (La Cèrca de Pendariès, Tota la Sabla de la Mar), de teatre (16 pèças la maja part inedichas). Verd Paradís es considerat coma son òbra mèstra. Son escritura, sopla, ampla e precisa, espelís au rescòntre de la cultura populara (los contes de la granda tradicion occitana qu'ausiguèt enfant) e de la cultura de la granda literatura (la Bíblia jansenista dau Mèstre de Sacy, Mistral, Dante que ne revirèt l'Inferno a 18 ans). I pòsa sa fòrça d'encantament. L'escrivan Roland Pécout vei Max Roqueta coma un chaman que pòt caminar tanplan dins l'èime del caçaire nafrat a mòrt Costasolana (La mòrt de Costasolana), coma dins aquel d'un rainal tombat dins un pesquièr assecat e que morís de la set (La mandra dins lo pesquièr).
Tota l'òbra rend compte de l'unitat de l'òme e del cosmòs, e darrièr l'encantament de la beutat del mond que l'escritura revèla, aflora lo sentit prigond de sa crudelitat e de l'impermanéncia de tota causa. Es revirada en anglès, allemand, neerlandés, espanhòl, catalan e bulgara. En 2003, doas pèças reviradas en francès rescontrèron un public larg: Le Glossaire jogat a la Comedia Francesa. E mai que mai Medelha (Medèa) – ne fa una bomiana cargada de fòrças arcaïcas – jogada per lo Théâtre des Amandiers de Jean-Louis Martinelli a Nanterre, a costat de París en 2002-2003 e jogada en francès per la tropa d'actors africans (amb los còrs en bambara) menada per Martinelli, au Festival de Teatre de Napoli, en 2008 amb un succès grand. Medelha es estat représ a Nanterre en 2009, e a commençat una carrièra internacionala (jogada a Sarajevò e Madrid en 2009, e a Bogota, Munich, la Polonha, New-York, e Porto son previstes en 2010). Medelha es pas jamai estada jogada dins sa lenga d'origina, l'occitan.
"Poèmas de pròsa"
Las causas
Las causas son pas que partidas, espandidas d'aquí d'ailai coma que siá.
Los mots, las paraulas, son la seda, lo liame que las afraira. Coma a l'agach de l'òme d'estelas perdudas dins la nuòch fan d'ensenhas a cara de cigne, de crotz o d'orsa Granda.
La paraula es escrich, signe, que mena a quicòm de subrereal.
L'arma dau mond es enclausa dins las causas.
Mas sa vertat giscla en rebats dins la paraula.
Èr de febrièr
Au còr de febrièr, aviam la prima a las bocas, e sas mans d'auba sus las gautas. Au còr un espèr tan baug que de sègles d'espandi l'aurian pas poscut estremar.
Coma tot aquò torna lèu. Davant tota causa. Davant tota autra memòria. Per rompre aquela indiferéncia, aquel desèrt de sòms sens sòmis. Tan lèu ganhats. E que se'n pòt pas amesurar lo temps.